Charity trip naar Kolaka

Op zaterdag 30 april mochten we weer, onze tweede charity trip! Deze charity trip zou anders zijn dan alle andere, want nu zouden er 100 studenten mee gaan en 30 professoren/specialisten/docenten. Het project werd gesponsord door de overheid, en zou plaats vinden in Kolaka, het Zuid-Oosten van het eiland Sulawesi. Om 9.30u zouden we worden opgehaald vanaf onze dorm door dokter Riri. Zoals verwacht kwam ze wat later aan, waardoor we naar de campus werden gescheurd. Daar stonden 6 bussen klaar om te vertrekken. Nog even gezamenlijk bidden, een foto en we waren klaar voor vertrek. Wij werden samen met de professoren/specialisten/docenten in dezelfde roze Hello Kitty bus geplaatst. We hadden van te voren vrij weinig informatie ontvangen over de trip, maar we hadden ons voorgenomen alles over ons heen te laten komen als een groot avontuur.

In de bus werden we verrast met de prachtige natuur van Indonesië. Uitgestrekte rijstvelden, machtige bergen, strakke blauwe lucht, spiegelende waterplassen en de donkerblauwe zee. De kwaliteit van de wegen liet op veel plekken te wensen over. Op de delen waar asfalt aanwezig was, was de breedte net genoeg voor twee smalle auto’s of anderhalve bus. Gezien wij met een  bus waren, moesten we telkens dat we een auto tegemoet reden een gedeelte de berm in. Er zaten veel gaten in de weg, waardoor we hobbels trotseerden door trager te rijden. We reden ook met kronkelpaadjes de berg op en af. We hebben zelfs apen kunnen spotten!

Ongeveer zes uur later stopten we voor een late lunch in Bone. We waren uitgenodigd om bij een tandheelkunde student thuis te eten. Het was een groot huis en er stond eten klaar voor 135 man. We zaten met z’n allen op de grond en kwamen wat bij van de busrit. Na wat kennis te hebben gemaakt met steeds meer mensen en van de trip en tientallen foto’s later, vertrokken we weer. Dit keer reed onze stoet met 6 bussen achter een politiewagen aan met loeiende sirenes. Het schenen ouders te zijn van een tandheelkunde student, die ons zonder file de stad door wilde laten rijden.

Om 18.30u was het tijd om de boot op te gaan. Het was een grote ferry, waar wij met z’n allen op pasten inclusief andere passagiers. Wij mochten samen met de professoren/specialisten/docenten in een VIP ruimte, waar er airco aanwezig was. Hier hadden we luxe zitjes, hoewel er geen ruimte was om te slapen. Toch begrepen we dat we wel onze rust moesten pakken, op wat voor manier dan ook. We zouden namelijk bij aankomst in Kolaka om 8.00u ’s ochtends een openingsceremonie krijgen.

We probeerden wat te slapen, wat David en Joanna niet zo goed af gingen. Bij een rondje lopen over de ferry, bleek dat de studenten allemaal nauwelijks ruimte hadden. Er was zitplek voor iedereen, maar opnieuw geen plek om te slapen. De stoelen waren hard en de leuningen konden niet worden versteld. Mensen sliepen overal, de reis duurde om 2.00u ‘s nachts al meer dan 16 uur. Ze lagen op krantjes op de grond, sommigen op koffers en anderen op kartonnen dozen. Het gaf een akelig gevoel, alsof we op een vluchtelingen boot zaten. Dit terwijl deze studenten nog de top van de bevolking vormen in Indonesie, die de kans hebben om te studeren tot ‘Dokter Gigi’ (tandarts).

Terwijl Eveline en Arian als een roos sliepen op de bankjes in de VIP ruimte, gingen David en Joanna naar het dek waar er een schitterende sterrenhemel te zien was. De sterren leken zo dichtbij, alsof we dichter in contact stonden met de rest van het universum. Er waren vallende sterren te zien en een zacht briesje van de varende boot maakte het dek een aangenamere plek dan in de VIP-ruimte. Op het dek maakten we kennis met tandheelkunde studenten en docenten. De boot kwam om 5.00u in de ochtend aan op de haven. Vanaf hier werden we opgehaald met busjes om naar de openingsceremonie vervoerd te worden.

De rit was inmiddels twintig uur lang. We kwamen vermoeid aan, maar werden verrast met een plek waar we even konden douchen en op bed konden liggen. Het was het gasthuis van de burgemeester. Wat een tegenstelling had dit luxe verblijf vergeleken met de boot! We namen alle vier plaats op bed om een dutje te doen tot de openingsceremonie begon. De openingsceremonie begon in plaats van 8.00u pas om 9.30u, en we starten met het volkslied en het faculteitslied. Er waren zangeressen, toespraken van de burgemeester van Kolaka en de vice-decaan van onze tandheelkunde faculteit van de universiteit in Makassar (UNHAS).

Na afloop van de toespraken kwamen er kinderen van de middelbare school, die waren uitgenodigd om een discussie aan te gaan met de docenten over verschillende onderwerpen binnen de tandheelkunde. Het was een leuke vorm van educatie, waarbij ze goed konden nadenken over het belang van de tandheelkunde. Helaas was alles in het Indonesisch. Eveline en Joanna konden de hitte (het was in de buitenlucht zonder airco en 35 graden) niet weerstaan, dus besloten nog even een dutje te doen in het gasthuis.

Bij terugkomst van het dutje was het tijd voor de lunch, die na de ceremonie voor iedereen klaar stond. Dit was het moment dat iedereen van de stoelen af kwam, waarna ze als eerste op ons afliepen. Of we even met ze op de foto wilden. Er waren ongeveer 250 mensen aanwezig, en behalve de schoolkinderen wilden ook andere mensen wel even met ons op de foto. Het was een drukte van jewelste, het was ontzettend warm, maar we hebben wel heel veel mensen blij mogen maken met foto’s. De kinderen probeerden hun Engels uit met ons.

Alle studenten en begeleiders waren verdeeld in 12 districten. Elk district had een groep van ongeveer 15 studenten met twee begeleiders. Eveline en Joanna zaten in district 1(centrum), Arian en David in district 6. Dit was ongeveer 30 minuten van elkaar vandaan met de auto, maar we zouden elkaar de komende dagen niet meer zien. Sommigen districten waren zelfs 4 uur van ons vandaan, waar bereik met de telefoon niet mogelijk was. Het was de bedoeling dat we vier dagen lang patiënten zouden behandelen, zowel kinderen als volwassenen.

Alle groepen mochten overnachten in huizen van de lokale bevolking. Eveline en Joanna waren geplaatst in een groep met 8 andere meisjes en 4 jongens. De meisjes deelden met z’n tienen de slaapkamer, met matrasjes op de grond. Binnen in deze kamer was airco aanwezig. De jongens sliepen in de woonkamer op de grond, zelfs zonder matrassen en airco. De douche was een bak koud water met een emmertje, waarmee je water over jezelf kon gooien. Dit was tevens het emmertje waarmee de wc door gespoeld kon worden, want er was in het huis geen stromend water aanwezig. Arian en David hadden wel stromend water, maar ook een hurk-wc en enorme kakkerlakken.

In Kolaka is tevens malaria aanwezig, maar niemand scheen zich dit aan te trekken. Er waren altijd en overal muggen, ook een stuk of tien in de slaapkamer. Onze huid was al kapot van al het zweten, en deet erop aanbrengen maakte de huid alleen nog schraler. We hebben gewoon onze ogen dicht proberen te doen zonder klamboe, zoals alle Indonesiërs doen.

Elke ochtend gingen we rond 8.00u naar een basisschool, waar we begonnen met plenaire poetsles. Eveline en Joanna hebben ook poetsles in het Indonesisch kunnen geven, de kinderen dedenontzettend goed mee en er werden tandenborstels uitgedeeld. Hierna werden er controles gedaan en eventuele tanden en kiezen getrokken. Het was bijzonder om te zien hoeveel gaatjes al die kinderen hadden. In Nederland zijn de kindergebitten gelukkig een stuk gezonder!

Sommige kinderen vonden de tandarts erg spannend, maar ze werkten goed mee. De kindjes waren erg enthousiast over ons, als buitenlands uitziende tandartsen. Ze wilden graag op de foto, een handje of high five geven, Engels kletsen of giechelend staren. Eveline en Joanna hadden zelfs een ochtend een middelbare school gehad waarbij de kinderen met de auto waren mee gerend naar de volgende locatie. Wat een enthousiasme en energie! Dit vooral in het achterhoofd dat het 35 graden is in Kolaka, windstil.

In de middag verplaatsten we altijd naar een locatie waar we volwassenen konden behandelen. Van te voren werd er aangekondigd dat er een tandheelkundig team zou langskomen, dus mochten mensen op de aangewezen tijd en plek binnenlopen bij mondklachten. Er werden vooral kiezen getrokken, maar ook heftige tandsteen verwijderd en eventueel een ART-behandeling uitgevoerd. Arian en David hebben veel jonge studenten begeleid, waarbij sommige nog nooit in aanraking zijn geweest met een patiënt. De opleiding in Indonesie is opgebouwd dat er eerst 3 jaar preklinisch (oefeningen met neppe tanden) wordt gewerkt, en daarna 3 jaar klinisch (met patiënten). In Nederland mogen studenten al sinds jaar 1 op elkaar oefenen, waarna er sinds jaar 2 al patiëntcontact is. Dit is dan de eerste 3 jaar gemixt met prekliniek, waarna de laatste drie jaar volledig klinisch is. Dit altijd met theorie en tentamens ernaast.

De professionaliteit heeft ook een andere waarde in Indonesië . Er waren zelfs studenten met een naald in de hand die de patiënten vertelden dat ze heel bang waren en niet durfden te prikken, omdat ze het niet zouden kunnen. Dat stelde de patiënten niet geheel gerust! In Nederland krijgen we heel veel onderwijs in communicatie, en krijgen we veel meer begeleiding bij behandelingen.

Ook de hygiëne protocollen waren afwezig, de hygiëne was in onze ogen echt dramatisch slecht. Toch moesten we roeien met de riemen die we hadden, we probeerden maar zo goed mogelijk schoon en vies van elkaar te scheiden. We weten in ieder geval zeker dat we het in Nederland NOOIT zo zullen aanpakken. Toch waren alle patiënten allemaal ontzettend blij dat ze geholpen konden worden, want zonder ons zouden ze non stop met kiespijn lopen.

Het centrale thema van deze trip was de hitte. Het was altijd zo warm, en er was nergens echt een plek waar je kon schuilen tegen de hitte. Wij hadden het al ontzettend heet in onze witte pak en lange broek, terwijl alle meisjes daarbij ook nog eens hoofddoeken droegen. De jongens deden altijd het zware sjouw werk, ook bij hun druppelde het zweet van het voorhoofd, van de rug, uit de onderarmen, waarvandaan eigenlijk niet? Er kan blijkbaar overal zweet uit komen. Toch hield iedereen vol. De patiënt voorop, uitrusten kan altijd nog.

’s Avonds werden we vaak uitgenodigd om bij mensen thuis te eten. Bij doktoren, ouders van studenten, ambtenaren van distrikten. Of we gingen langs het strand zitten om te genieten van de mooie zonsondergang. We hebben zelfs vleermuizen gezien van 80 cm in de spanwijdte, een beetje griezelig om te zien!

De afsluitingsceremonie op de laatste dag mochten wij vier ook nog speechen. We deden dit in het Engels en de speech werd met veel gejuich en applaus ontvangen. Joanna werd nog geïnterviewd voor Panda-TV, over haar ervaringen in Kolaka. Nog even op de foto met de echtegenote van de burgemeester, en het was tijd om met de boot terug te gaan.

Er werd ons verteld dat de boot om 20.00u zou vertrekken, maar toen waren wij nog onderweg in de bus naar de haven. Om 21.00u stapten we op, en ontzettend verrast over de luxe van deze boot. Het was een enorme verbetering met de boot van de heenweg, terwijl we daardoor best tegen deze terugreis opkeken! Alle hogere jaars mochten met ons en de begeleiders in het meest luxe gedeelte, de lagere jaars hadden een aparte ruimte welke ook niet verkeerd was. Het is opvallend dat er duidelijk onderscheid wordt gemaakt in studiejaar. Als iemand hoger in het jaar zit, worden ze als senior beschouwd. Dit merkten we ook in de groepen, waar er altijd 1 iemand de jongste is. Die moest alle kleine (vieze) klusjes doen, zoals alle afwas, de spuugbakken legen, etc. 

Om 8.00u ’s ochtends, 11 uur later, was de boot nog steeds niet vertrokken tot onze verbazing. Niemand scheen hier zich iets van aan te trekken, alsof het gelijk was geaccepteerd. Hierdoor hadden we een flinke vertraging opgelopen. Om 16.00u ’s kwamen we aan op de haven in Bone, waar we met bussen werden opgehaald. Onze begeleiders-bus scheen als enige airco te hebben! Na een korte stop bij iemand thuis voor het diner en nog een korte stop bij een moskee om te bidden, zette de reis zich voort. De busreis ging opnieuw over de kronkelige bergpaden, dit keer met een tropische stortbui erbij. Om 1.00u ’s nachts kwamen we aan in Makassar. De terugreis heeft in totaal wel meer dan 30 uur geduurd.

De volgende dag in Makassar was vooral de was doen en bijslapen van de flinke reis. Maar ook weer inpakken, want morgen gaan we voor een weekje naar Pare-Pare en Barru op charity trip!